·
Dünyadaki Önemli Enerji İletim Hattı Atlamaları
3-24
·
Önemli Fiyort
Atlamaları
24-25
·
Önemli Bir Göl Geçişi
25-27
·
Diğer Pojeler
27-28
·
Dünyadaki Diğer İletim Hattı Atlamaları
28-30
·
Sonsöz
30
·
Kaynakça
31
DÜNYADAKİ ÖNEMLİ ENERJİ İLETİM HATTI
ATLAMALARI
Enerjini sürekliliği hayatımızın her anında büyük öneme
sahiptir.Elektrik enerjisinde bu sürekliliği sağlamak coğrafi
koşullar
karşısında bazen güç olabilir.TEİAŞ’ın bu konuda 2010 yılında yayınladığı
“Önemli İletim Hattı Atlamaları” adlı
makaleyi rehber edinerek bunları inceleyelim.Bu
yazıda önemli atlamaları anlatan bilgiler verilmektedir.İlk olarak coğrafi
olarak bilgi verilmiş sonra teknik boyutlarda
bilgiler verilmiştir.Sınırlarımız içerisinde yer alan üç adet atlama hattı
mevcuttur.Bunlar İstanbul Boğazında yer almaktadır.Bunlar küçükten
büyüğe sırasıyla:
1. 154 kV Vaniköy-Etiler
2. 380 kV Anadolu Kavağı-Rumeli Kavağı
3. 420 kV Anadolu Kavağı-Rumeli Kavağı’dır.
Dünyadaki önemli atlamaları
incelerken bunlarada yer vereceğiz.
1)500 kV PEARL NEHRİ ATLAMASI
(Çin):
Coğrafi olarak:
Hong
Kong ile Macau arasında Güney Çin Denizi’ne dökülen Pearl (inci) Nehri uzunluğu 2.200 km’dir.Uzunluğu
ile Yangtze Nehri ve Yellow Nehrinden sonra Çin’in en
uzun üçüncü, hacme vurulduğunda Yangtze’den
sonra
ikinci büyük nehridir. Nehrin ismi nehrin ortasında
bulunan, deniz incisi denilen kumlu-taşlı bir adadan gelmektedir.
En kirli su yollarından biridir.
Teknik olarak: 
500 kV DC, çift devre Pearl Nehri Atlaması
Guangdong General Power Company (Çin) için Güney Çin’de
Guangdong’da Jiangmen ve Sha Jiao
arasında, ağız kısmında nehri atlamak üzere, 1986-1988 yıllarında SAE
Firmasınca tesis
edilmiştir. 100 km’lik iletim hattının
bir parçasıdır. Her devresinin iletim kapasitesi 1.600 MW’dır.
Üç adet taşıyıcı direkle atlama
yapılmıştır.Direkler 240 m, 253 m ve 80 m yüksekliktedir. 253 m’lik direk nehir
içindeki yapay bir ada üzerinde ve derin beton
dubalar çakılarak inşa edilmiştir.Zamanının en yüksek iletim hattı direğidir.
2)500 kV YANGTZE NEHRİ ATLAMASI (Çin):
Coğrafi olarak:
Yangtze Nehri (Uzun Nehir) Asya ve
Çin’in en uzun, dünyanın ise üçüncü uzun nehridir. Nehir 63 bin km uzunluğunda
olup, Qinghai eyaletindeki kaynağından doğuya, Doğu
Çin Denizi’ne doğru akar. Nehrin modern Çince adı Chang Jiang olup,
tam anlamıyla uzun nehir anlamına gelmektedir.
Yangtze bazen halk arasında Altın Su Yolu olarak anılır.
Nehir üzerindeki Three Gorges (üç boğaz) Barajı dünyanın
en büyük hidroelektrik santralıdır.
Teknik olarak: 
SAE (İtalya) Firması tarafından
anahtar teslimi proje olarak East China Electric Power Administration (Çin)
için 87-88
yıllarında tesis edilen
500 kV çift devre bu atlama hattı Yangtze Nehri Atlamalarından biri olup, her
devresinin iletim kapasitesi
2.250 MW’dır. 180 m atlama direği yüksekliği, 1.820
m atlama açıklığı, 540 ton direk başına ağırlık, nehir üzerindeki, düşey
klerans 48m’dir. Jiangsu
Eyaletinde Nanjing’de 1992 yılında inşa edilen 500 kV çift devre bir başka
Yangtze Nehri Atlaması’nda
güçlendirilmiş betondan inşa edilmiş iki
adet 257 m yüksekliğinde direk kullanılmıştır. Bu klasmanda dünyadaki en yüksek
direklerdir. 2.053 m atlama açıklığına
sahiptir.Bu açıklık için kullanılan toprak teli 418,2 kN (42 ton) mukavemetinde
OPGW ACS
325 iletkendir.Ayrıca Anhui eyaletinde
Wuhu yakınında Yangtze Nehri’ni atlayan, 229 m yüksekliğinde çelik tüp
direkleri olan, her
bir direği iki iletken taşıyan HVDC (yüksek
gerilim doğru akım) iletim hattı bulunmaktadır. Hat 2003 yılında inşa
edilmiştir.
1.910 m atlama açıklığına sahiptir.Bu
direkler HVDC sınfıında en yüksek direktir.
Klerans: Açıklık.
3)500 kV YANGTZE NEHRİ ATLAMASI (ÇİN):
Coğrafi olarak:
500 kV çift devre Yangtze Nehri
Atlaması Çin’in Jiangsu Eyaletinde Jiangyin’dedir.
Teknik olarak:
Atlama hattı Yan Chen santralinden Dou
Shan TM’ye giden hattın bir parçasıdır. Direkler Cleveland Bridge & Balfour
Beatty
Power
Networks Ortak Girişimi tarafından inşa edilmiştir. Hattın doğum yılı 2002-2004
yılları arasıdır. 346,5 m
yüksekliğindeki
taşıyıcı direkler 13 Nisan 2004 tarihinden itibaren dünyadaki en yüksek iletim
hattı direkleridir. Atlama açıklığı
2303 m, her bir çelik kafes direğin ağırlığı
4192 ton, direğin zemindeki genişliği 68 m x 68 m’dir. Nehir üzerindeki düşey klerans
56
m’dir. Direklerin içinde özel bir asansör sistemi bulunmaktadır. Her iki
yakadaki taşıyıcı direklerin arkasında 55 m
yüksekliğinde
ve 110 ton ağırlığında durdurucu direkler yer almaktadır.
4)500 kV SUEZ (SÜVEYŞ) KANALI
ATLAMASI (MISIR):
Coğrafi olarak:
Mısır topraklarında bulunan Süveyş
Kanalı Akdeniz ile Kızıldeniz'i birbirine bağlayan yapay bir suyoludur, ilk
defa 1869'da
açılmıştır.Coğrafi olarak Sina
Yarımadası'nın batısındadır. Afrika çevresinde dolaşmadan Asya ile Avrupa arası
deniz taşımacılığı yapılmasını sağlar. Kanal, uzunluk
olarak 161 km, derinlik olarak 11-12 ve
genişlik olarak 70-125 m arasında
değişmektedir.
Teknik olarak:
Mısır’ın en önemli enerji iletim
hatlarından biri olan Suez Kanalı Atlaması, STFA Enerkom A.Ş.- Siemens
Konsorsiyumu
tarafından 1998 yılında, Suez Şehrinde inşa edilmiştir.
500 kV çift devre iletim hattıdır. 600 m’lik küçük atlama menziline rağmen
yoğun deniz trafiği ticareti nedeniyle kanal
üzerinde gerekli olan 152 m kleransın sağlanması için her iki taraftaki direk
221 m
yüksekliktedir. Direkler dört
konsolludur.Üç konsol iletkenlerin tespiti, en alt konsol ise izolatör zinciri arızasında
iletkeni tutmak
için kullanılır. STFA Enerkom’un
mühendis ve ekiplerince inşa edilen direkler:
5)400 kV ARANİTA ADASI ATLAMASI
(MEKSİKA):
Coğrafi olarak:
Teknik olarak:
Commission
Federal de Electricidad (CFE) için SAE Firmasınca 2002-2004 yılları arasında
Meksika’nın Chiapas Bölgesinde
tesis
edilen 400 kV çift devre, 120 km’lik iletim hattının bir parçası olan Aranita
Adası Atlaması toplam 4500 m’yi dört açıklıkta
atlamaktadır (ada atlama açıklıkları
1631 m ve 1408 m’dir).
6)380 kV THAMES NEHRİ ATLAMASI
(İNGİLTERE):
Coğrafi olarak:
Güney İngiltere'deki Thames Nehri
Londra'nın içinden geçerek Manş Denizi'ne dökülür. İsmi Keltçe Tamesa (karanlık
olan)
kelimesinden gelmektedir. Thames
Nehri İngiltere'de çok önemli bir nehirdir, çoğu zaman halk arasında "Nehir"
olarak anılır.
Uzunluğu 338 km, yüzölçümü
13.000 km², ortalama debisi 65,8 m³/s’dir.
Teknik olarak:
Güney İngiltere ve Thames
Nehri 1965 yılında inşa edilen 380 kV çift devre Thames Nehri Atlaması
Swanscombe-Kent’te
Greenhithe bataklığındadır.
Atlama direkleri İngiltere’deki en yüksek iletim hattı direkleridir. Thames’in
her iki yakasındaki kafes
direklerin yüksekliği 190 metre, atlama
açıklığı 1372 metre, nehir üzerinde minimum düşey klerans 76 metredir.
İletkeninin
alüminyum (aldrey) kesiti 1300
mm2 , çelik kesiti 680 mm2 , çapı 56,1 mm’dir.
7)380 kV ELBE NEHRİ
ATLAMASI II (ALMANYA):
Coğrafi olarak:
İskandinav ülkeleri ile Elbe Nehrinin
güneyindeki Avrupa ülkeleri arasında enterkonnekte
sistemin oluşturulması için 1976-
1978
yıllarında tesis edilmiştir. Her bir devresi 3000 MVA taşıma kapasitesinde 4
devreli, yaklaşık 3 km’lik 4 direkten oluşan bir
atlama hattıdır. Atlama açıklığı 1200 m’dir.
76 m yüksekliğindeki durdurucu direk Aşağı Saksonya’da Elbe’nin güney bölgesinde,
62
m yüksekliğindeki durdurucu direk de Schleswig-Holstein muhitindedir.
Teknik olarak:
İki taşıyıcı direk 227 m yüksekliğindedir,
biri Lühesand Adasında, diğeri Hetlingen yakınında Schleswig-Holstein içinde,
kuzey
kıyısındadır.
Temel genişliği 45’e 45 m’dir. Bu direkler Avrupa’nın en uzun, dünyanın 6. uzun
direkleridir. Taşıyıcı direklerin
ağırlığı
980 ton, durdurucu direklerin ağırlığı 264 ton ve 196 ton’dur. Nehir üzerinde
düşey klerans 80 m’dir.
Atlamada
Finch (aldrey/çelik) iletken kullanılmıştır. Bu iletkenin aldrey (alüminyum
alaşımı) kesiti 564 mm2, çelik kesiti 71,5
mm2,
toplam kesiti 635,5 mm2, çapı 32,85 mm, alüminyum tel adedi 54, çelik tel adedi
19, kopma mukavemeti 26 ton’dur.
8)380
kV BOĞAZ ATLAMA II (TÜRKİYE):
Coğrafi olarak:
Teknik olarak:
İstanbul Boğazı
üzerindeki ikinci atlama hattıdır. Toplam taşıma kapasitesi 2800 MVA olup,
Siemens AG – MİTAŞ
Konsorsiyumu tarafından
tesis edilmiş, 1983 yılında işe başlamıştır. 380 kV çift devre, atlama
direkleri arası 1801,1 mm2
AACSR (aldrey)/226,2 mm2 AW
(alumoweld), toplam kesiti 2027,30 mm2, çapı 58,63 mm özel iletkenli olan Boğaz
Atlama
II projesinde Anadolu
Kavağı ve Rumeli Kavağı’na yerleştirilen taşıyıcı direklerle 1757 m’lik açıklık
atlanmıştır. Atlama
direklerinin yüksekliği 124
m, ağırlığı 230 ton’dur. Atlama direklerinin arkasındaki durdurucu direklerden
Avrupa
yakasındaki 28 m, Anadolu yakasındaki 38 m yüksekliğindedir. Boğaz
üzerinde klerans 70 m’dir.
9)380
kV BOĞAZ ATLAMA III (TÜRKİYE):
Teknik olarak:
İstanbul Boğazını atlayan, dört devreli
üçüncü hattır. İkinci atlama hattının paralelinde ve kuzeyindedir. 380 kV Boğaz
Atlama
III ve İrtibat hatlarının komple tesisi H.140 referanslı Teklif İsteme
Şartnamesiyle TEAŞ İletim Şebekeleri Proje ve Tesis
Dairesi
Başkanlığınca ihaleye çıkarılarak 10.09.1996 tarihinde teklifler alınmıştır. Bu
büyük çaptaki ihale boğaz atlamada
kullanılacak
taşıyıcı BS ve durdurucu BT direkleriyle birlikte irtibat hatlarında
kullanılacak taşıyıcı DS1, DS2 ve durdurucu DT1, DT2
direklerinin proje, test ve tesis işlerini
kapsamıştır.
İhaleye; Statnet International-Mitaş,
Cegelec-Galkon-Electomontaj, ABB SAE Sadelmi - Usluel, Siemens - STFA Enerkom
ve
Romelectro - Hayrettin Özdil Konsorsiyumları ile
SAG Firması olmak üzere Türkiye, Norveç, Fransa, Romanya, İtalya, Almanya’dan
firmalar
katılmış, yapılan değerlendirmelerden sonra Siemens - STFA Enerkom Konsorsiyumu
ile 18.12.1997 tarihinde
sözleşme imzalanmıştır.
Atlama
direklerinin arası AACSR 1801,1 mm2 (aldrey)/AW 226,2 mm2 (alumoweld), toplam
kesiti 2027,30 mm2, çapı 58,63
mm özel iletkenli olan
hattın koruma teli olarak 2 adet 350,50 mm2 20 fiberli OPGW iletken
kullanılmıştır. Direkler 420 kV dört
devre için dizayn edilmiş olup, modifikasyonla 800 kV için de
kullanılabilecektir. 2000 yılında tamamlanan atlama hattının bu
tarihten itibaren iki devresi kullanılmaktadır.
Taşıyıcı atlama direklerinin yüksekliği 160 m,
ağırlığı 460 ton’dur. Bu direklerin arkasındaki durdurucu direkler 65 m
yüksekliğinde
olup, her
birinin ağırlığı 170 ton’dur. Atlama açıklığı 1882 m, boğaz üzerinde düşey
klerans 73 m’dir. Atlama direklerinin dikme
ve çaprazlarında tek eleman yerine, dört ana
köşebentin örülmesinden oluşan kafes sistemi kullanılmıştır.
10)380
kV EMS NEHRİ ATLAMASI (ALMANYA)
Coğrafi olarak:
Kuzeybatı Almanya ve kuzeydoğu Hollanda’da
bulunan Ems Nehri Kuzey Ren-Westphalia ve Aşağı Saksonya eyaletlerinden
geçer
Kuzey Denizi’ne dağılır. Uzunluğu 371 km olup, havzası 17,934 km2’dir.
Teknik olarak:
Almanya Güney Weener’deki Ems Nehri’ni
atlayan hat 380 kV çift devredir. Her iki taraftaki direkler 84 m boyunda ve
iki
konsollu olup, atlama menzili 405 m’dir.
11)330
kV NİGER NEHRİ ATLAMASI (NİJERYA):
Coğrafi olarak:
Uzunluğu 4.184 km, havza alanı 2.261.763
km2 olan Niger (Nijer) Nehri Batı Afrika'daki en büyük nehirdir. Gine, Mali,
Nijer
Ülkelerine uğrayarak Benin - Nijerya sınırının
bir kısmını oluşturur ve Nijerya topraklarına sokularak bir delta yapar ve
Atlas
Okyanusu'nun
bir kolu olan Gine Körfezi'ne dökülür. Doğduğu kaynaktan döküldüğü yerin
doğrultusu bir hilal silüetini andırır.
Teknik olarak:
Nijer Nehri Atlaması, Nigerian Agip Oil
Company (NAOC) için SAE Firmasınca 2002-2005 yılları arasında Nijerya’da tesis
edilen
330 kV
çift devre, 56 km’lik iletim hattının bir parçasıdır.
12)275 kV SEVERN NEHRİ
ATLAMASI (İNGİLTERE):
Coğrafi olarak:
Orta Galler’de Cambrian
Dağları’ndan çıkan, güneybatı İngiltere’de Bristol Kanalı’ndan Celtic Denizi’ne
dökülen Severn Nehri İngiltere’nin en uzun ve debi itibariyle en büyük
nehridir. Uzunluğu 354 km, debisi ortalama 107 m³/s, havzası 11,42 km2’dir.
Teknik olarak:
275 kV çift devre Aust Severn Atlaması
1618 m atlama açıklığıyla İngiltere’deki en uzun iletim hattı açıklığıdır.
Severn Nehrini
atlayan
hat Aust ile Beacley arasında olup, İngiltere sisteminin bir üyesidir. Hat
Severn köprüsü’nün güneyinde olup, JL Eve&Co
tarafından inşa edilmiştir. Atlama direkleri
148,75 m yüksekliğindedir. Nehir üzerindeki düşey klerans 40 m’dir. İletkeninin
alüminyum
(aldrey) kesiti 515 mm2, çelik kesiti 601 mm2, çapı 43 mm’dir.
13)230 kV GESHM BOĞAZI
ATLAMASI (İRAN):
Coğrafi olarak:
İran’ın güneyindeki Geshm (Quesm-Keşm)
Adası Basra Körfezinde Hürmüz Boğazındaki bir adadır. Aynı zamanda İran'ın en
büyük
adasıdır. 5 adayla birlikte görülür. Yüzölçümü 1,491 km² , tek taraflı uzunluğu
ise 135 km.'dir.
Teknik olarak:
14)220 kV CHUSİ ATLAMASI (JAPONYA)
Coğrafi olarak:
Resmi adıyla Seto Inland Denizi
Japonya’nın güneybatısında bir iç denizdir. Japonya’nın üç ana adası Honshū,
Shikoku ve
Kyūshū’yu ayıran, Japon Denizi ile Pasifik
Okyanusunu birleştiren uluslararası bir suyoludur.
Teknik olarak:
1962 yılında inşa edilen Chusi Atlaması
Inland Denizini geçen 220 kV çift devre iletim hattının bir parçasıdır. 226
metre
yüksekliğindeki
iki atlama direğinden biri Honshu (Tadanoumi) kıyısında, diğeri Okino-shima
adasındadır. Taşıyıcı direklerin
arkasındaki
durdurucu direkler 142 m yüksekliğindedir. Taşıyıcı direkler Japonya’daki en
yüksek iletim hattı direkleri olup 6
iletkeni
3 konsolla taşımaktadır. İki direk arasındaki atlama açıklığı 2357 metre, deniz
üzerinde düşey klerans 42 metre, iletkenin
kesiti
170 mm2 *, çapı 35,2 mm (çapı TEİAŞ’ın Pheasant iletkenine yakın bir
iletken), maks akım taşıma kapasitesi 645 Amper’dir.
15) 220 kV MESSİNA BOĞAZI ATLAMASI
(İTALYA):
Coğrafi olarak:
Messina Boğazı Sicilya adasını
İtalya'nın güneyindeki Calabria bölgesinde ayıran boğazdır. En dar noktasında
genişliği 3,3
Km’dir.
Teknik olarak:
220
kV çift devre, 300 MW güç taşıma kapasitesindeki Messina Boğazı Atlaması,
Sicilya adasını İtalya enterkonnekte
sisteminden beslemek için ana karada Calabria’daki Rizziconi TM ile
Sicilya’daki Sorgente TM arasında, ENEL (İtalya Elektrik
Şirketi) için SAE (İtalya)
Firmasınca 1955 yılında tesis edilmiştir.
Atlama açıklığı 3653 m, taşıyıcı direklerin yüksekliği 225 m,
direklerin her birinin ağırlığı 550 ton, deniz üzerinde düşey klerans 70
m’dir. Buradaki direkler
Elbe Atlaması I için model ve Elbe Atlaması II tamamlanıncaya kadar dünyanın en
yüksek iletim hattı
direği olmuştur.
Atlamada Ercole alüminyum özlü çelik iletken kullanılmıştır. Bu
iletkenin alüminyum kesiti 45 mm2, çelik kesiti 305 mm2, toplam
kesiti 350 mm2, çapı 26,8 mm, alüminyum tel adedi 19, çelik tel
adedi 120, kopma mukavemeti 55 ton’dur.
16) 220 kV ELBE NEHRİ
ATLAMASI I (ALMANYA):
Coğrafi
olarak:
Orta
Avrupa'nın en büyük nehirlerinden biri olan Elbe Nehri Çek Cumhuriyeti-Polonya
sınırına yakın 1400 m yüksekliğindeki
Krkonoše (Giant) Dağı'ndan doğar, Almanya
topraklarından geçtikten sonra Hamburg'u yüzlerce parçaya ayırarak Kuzey
Denizi'ne
dökülür.
Teknik olarak:
Elbe Atlaması I, 1959-1962 yılları
arasında Hamburg yakınlarında 220 kV çift devre olarak tesis edilmiştir. Atlama
açıklığı 1140
m’dir. Dört direkten oluşmaktadır. Taşıyıcı
atlama direklerinin her biri 189 m yükseklikte ve 330 ton ağırlığındadır.
Direklerin biri
Lühesand Adasında, diğeri Buhnenfeld içinde
Schleswig-Holstein civarındadır. Atlama direklerinin arkasındaki durdurucu
portal
direkler
ise 50 m yükseklikte ve 33 ton ağırlığındadır. Elbe Nehri üzerinde düşey klerans
75 m’dir. Direkler bataklık arazi
nedeniyle
kazık (fore) temel üzerine inşa edilmiştir. İletkeninin alüminyum (aldrey)
kesiti 340 mm2, çelik kesiti 110 mm2, çapı
28,1
mm’dir.
17)220
kV ORİNOCO NEHRİ ATLAMASI(VENEZÜELLA):
Coğrafi olarak:
Orinoco Nehri 2140 km uzunluğuyla
Güney Amerika'nın en uzun nehirlerinden biri olup, nehir yatağının tümü
Venezuela
topraklarındadır.
Nehrin kaynağı Brezilya sınırı yakınlarında Parima civarında bulunur.
Buradan başlayarak geniş ve batıya doğru
oluşan bir kavisle kuzeye doğru Atlas
Okyanusu'na akar. Deltası 41.000 km²’lik bataklık coğrafyası oluşturur.
Teknik olarak:
Orinoco Nehrini
atlayan ikinci hat olan 220 kV çift devre atlama hattı Venezüella’da Bolivar
eyaletinde Caroni’dedir. SAE
firmasınca 1992’de tamamlanmıştır. 3 adet atlama direği bulunmakta
olup, bunların biri nehirdeki bir ada üzerindedir. Direklerin
her biri 240 m
yüksekliğinde ve üç konsolludur, V şeklindeki toprak kulesi iki toprak teli
taşımaktadır. Bu direkler Güney
Amerika’nın en yüksek direkleridir. Üç direk arasındaki atlama
açıklıkları 2537 m ve 2161 m’dir.
Orinoco Nehri üzerindeki 800 kV ilk atlama hattı 1981 yılında SAE
tarafından yapılmış olup, atlama açıklığı 1200 m, atlama
direklerinin yüksekliği 110 m’dir.
18) 154 kV BOĞAZ ATLAMA I (TÜRKİYE):
Coğrafi olarak:
İstanbul Boğazı Karadeniz ile Marmara
Denizi'ni birbirine bağlayan, uluslararası deniz taşımacılığının yapılabildiği
en dar
geçittir.
Genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini
Avrupa ve Anadolu yakası olmak üzere ikiye
böler.
Kuzeyde Anadolu-Rumeli Fenerleri ile güneyde Sarayburnu-Kızkulesi arasında
boğazın uzunluğu, boğazın tam ortasından
geçen
bir çizgi boyunca 29,9 km’dir. Boğazın genişliği ise kuzeyde anılan fenerler
arasında 3600 m, Yenimahalle-Sütlüce arasında
1000
m’nin altında, orta kesimde Emirgan-Kanlıca arasında 790 m, en dar yeri olan Anadolu-Rumeli
Hisarları arasında 698 m,
Kandilli
Burnu-Bebek arasında 720 m’dir.
Teknik olarak:
İstanbul Boğazı TEİAŞ’a ait olan 1 adet 154 kV, 2 adet 380
kV atlama hattıyla geçilmiştir.
154
kV çift devre 360 MVA (termik) taşıma kapasitesinde Boğaz Atlama I Hattı
Anadolu ve Trakya enterkonnekte
sistemlerinin irtibatı için 1957-1959
yıllarında Etibank tarafından tesis edilen ülkemizin ilk boğaz atlama hattıdır.
Avrupa
yakasında
Bebek sırtlarına, Anadolu yakasında Kandilli tepesine dikilen durdurucu
direklerle 1599 m’lik açıklık atlanmıştır. Her iki
yakada atlama direği olarak SAE (Societa
Anonima Elettrificazione S.p.A.)’nin 113 m yüksekliğinde, 180 ton ağırlığındaki
durdurucu
direkleri ile bu direklerin arkalarında ankraj sistemleri kullanılmıştır. Bu
sistemler klasik direk şeklinde olmayan
durdurucu özel konstrüksiyondur.
İletkeni çelik oranı yüksek özel 795 MCM
iletkendir. Bu iletkenin alüminyum kesiti 402,83 mm2, çelik kesiti 140,65 mm2,
toplam kesiti 543,48 mm2, çapı 33,53 mm,
alüminyum tel adedi 54, çelik tel adedi 37, kopma mukavemeti 38,3 ton’dur.
İstanbul
Boğazı üzerindeki düşey klerans 69 m’dir.
1964 yılında detaylı bir
tadilat projesi hazırlanarak Anadolu atlama direğinin toprak kulesi ve
konsolundaki hasarlı
elemanlar ile hasarlı bir iletkeni işletme ekiplerince değiştirilmiştir.
Direğin gergi takımlarında kullanılan özel hırdavatlarda
arızalar çıkması nedeniyle, 2003 yılında da her iki atlama direğinin tüm
gergi takımları ile ankraj direklerinin boğaza bakan
tarafındaki gergi takımları değiştirilmiş, 2 ankraj direğinde pasa karşı
soğuk galvaniz kaplama yapılmıştır. Boğazatlama I büyük
sorunlar olmadan sağlıklı şekilde
50 yıldır hizmet vermektedir.
19)132 kV CADİZ
KÖRFEZİ ATLAMASI (İSPANYA):
Coğrafi olarak:
İspanya’nın güneyinde, Atlantik Okyanusu
kıyısında yer alır.
Teknik olarak:
İspanya’nın güneyinde, Atlantik
Okyanusu kıyısında, Andalusia’da Kadiz Körfezini atlayan 132 kV çift devre
hattın
anakarada Puerta Real’deki direği
Matagorda’da, Kadiz yarımadasındaki direği de Fort Puntales yakınındadır.
Direkler 158 m
yüksekliğinde olup göbek adı Kadiz Kuleleri’dir. Direkler İtalyan
mühendis Alberto Toscano tarafından dizayn edilmiş
olup çelik kafes direk
geleneklerine uymayan çok özel bir konstrüksiyondur. 1957-1960 yılları arasında
inşa edilmiştir ve işe
başlamıştır. Atlama açıklığı 1635
m’dir.
DÜNYADAKİ ÖNEMLİ FİYORT ATLAMALARI
Fiyort: Kutup bölgelerine
komşu kıyılarda dördüncü çağ buzullarının oluşturdukları dik yamaçlı ve derin
eski buzul koyaklarının alt kesimlerinin deniz altında kalmasıyla oluşmuş olan
körfez.
20)132
kV AMERALİK FİYORDU ATLAMASI (DANİMARKA):
Coğrafi olarak:
Grönland’ın
güneybatısında Nuuk yakınındadır.
Teknik olarak:
Dünyanın en büyük açıklıklı iletim hattı
atlamasıdır. Atlama açıklığı 5376 m’dir. Grönland’ın güneybatısında Nuuk
yakınında
Ameralik
fiyordunu atlamaktadır. Yukarıda anılan klasik atlama hatlarından farklı olan
bu atlama hattı 1993 yılında Norveç
Elektrik
Şirketi Statnet tarafından inşa edilmiştir. Bu şirket açılan ihalede Boğazlama
III için teklif vermiş, ancak ihaleyi
kazanamamıştır.
Hat 132 kV tek devre olup, Buksefjord Hidroelektrik Santralından Nuuk’a giden
hattın bir koludur. Atlamada
40 mm
çapında 4 adet çelik iletken kullanılmıştır. Bunlardan biri yedek iletkendir.
Her iki yakadaki direkler birer iletkeni
taşımaktadır.
Dağdaki direklerden kuzey yamacında 444 m yükseklikte (kotta), güney yamacında
1013 m yüksekliktedir. 
21)SOGNE FİYORDU ATLAMASI (NORVEÇ):
Coğrafi olarak:
Sogne Fiyordu (Sognefjorden) Grönland'daki
Scoresby Sund'dan sonra dünyanın en büyük ikinci, Norveç'in ise en büyük
Fiyordu
ünvanına sahiptir. Kuzey Norveç, Sogn og Fjordane'de bulunan Sogne Fiyordu’nun
ağzı 72 km, genişliği ise 203 km’dir.
Teknik olarak:
Hermansverk yakınında Sogne Fiyordu’ndaki
derin bir vadiyi atlayan hat dünyanın en büyük açıklıklı ikinci atlamasıdır.
Klasik
atlamalardan farklı olan bu atlamada fiyordun sonundaki direk vadinin derinliği
nedeniyle normal bir direkten daha uzun
değildir. Her iletken ayrı bir direğe tespit
edilmiştir. Atlama açıklığı 4850 m, direklerin yüksekliği 17 m, zemine olan
düşey klerans
68
m’dir.
Bu atlamanın yakınında Dünyadaki üçüncü en
uzun atlama olan 4520 m açıklığında ikinci bir Sogne fiyordu atlaması ile
yine Sogne Fiyordunu atlayan 4500 m’lik üçüncü
bir atlama hattı bulunmaktadır.
ÖNEMLİ BİR GÖL GEÇİŞİ
22)MARACAİBO
GÖLÜ GEÇİŞİ (VENEZÜELLA):
Coğrafi olarak:
Venezüella’nın
kuzeybatısında, Karayip Denizi kıyısında, 13,210 km² yüzölçümüyle Güney
Amerika’nın en büyük tabii
gölü ve dünyanın en yaşlı göllerinden biri olan
Maracaibo Gölü 55 km’lik Tablazo Boğazı ile Venezüella Körfezine
bağlanmaktadır. Maracaibo ve Cabimas limanlarına
ulaşan büyük bir seyrüseferdir.
Seyrüsefer:Rota,hareket menzili.
Teknik olarak:
Maracaibo Gölü birbirine paralel iki adet
tek devre yüksek gerilim iletim hattıyla geçilmiştir Bu geçiş en büyüğü 1500 m
olan 15 açıklık (menzil) ile sağlanmıştır. Toprak
teli olarak 199 kN (20 ton) mukavemetinde OPGW ACS 204 ve 234 kN (23,8 ton)
mukavemetinde OPGW ACS 197 iletken kullanılmıştır.
Konsept olarak karadaki hatlara benzerlik göstermekle birlikte,
göl yüzeyine olan düşey kleransların göldeki trafiğe göre
ayarlanması ile yukarıdaki iletim hattı atlamalarına da
benzemektedir.
Direkteki çalışmalar için direğin çevresinde
taban aynı boyda tesis edilen özel platform bu hattın özelliğidir. Platform
ayakları
birbirine bağladığından aynı zamanda statik
rijitlik sağlamaktadır.
Rijit : Sert.
DİĞER PROJELER
Yukarıda karakteristiklerinden
bahsedilen önemli atlamalar haricinde, aşağıdaki projeler gibi pek çok iletim
hattı atlaması
mevcuttur. Konuyla ilgili sınırlı kaynaklarda
bunlarla ilgili detaylı bilgi ve görsel doküman bulunmamakla birlikte,
projeleri
gerçekleştiren yüklenici firmaların verdiği bilgilere göre kısaca projeler ve
yüklenici firmalar belirtilmiştir.
· 220 kV Nile River Crossing / Nil
Nehri Atlaması - Mısır (STFA Enerkom)
· 230 kV çift devre Panama Channel
Crossing / Panama Kanalı Atlaması - Atlama açıklığı 1149 m, atlama direği
yüksekliği 146 m - Panama (SAE)
· 500 kV çift devre Yellow River
Crossing / Sarı Nehir Atlaması - Atlama açıklığı 1820 m, atlama direği
yüksekliği 180 m - Çin (SAE)
· 500 kV Uruguay River Crossing /
Uruguay Nehri Atlaması - Brezilya (SAE)
DÜNYADAKİ DİĞER İLETİM HATTI
ATLAMALARI
SONSÖZ:
İncelediğimiz bu konuda bir çıkarım
yaparsak en yüksek gerilimli enerji iletim hattı atlamaları nüfıusun kalabalık olduğu
Çin’dedir.Enerji iletim
hatlarını gerilimlerine göre yüksekten düşüğe doğru sıraladık.En sonunda tam
bilgi olsun diye dünyadaki
bütün enerji hattı atlamalarını
liste halinde verdik.
Yorumlar
Yorum Gönder
Okuduğunuzu değerlendirir misiniz?